NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
55 - (1483) وحدثني
محمد بن حاتم
بن ميمون.
حدثنا يحيى بن
سعيد عن ابن
جريج. ح
وحدثنا محمد
بن رافع.
حدثنا
عبدالرزاق. أخبرنا
ابن جريج. ح
وحدثني هارون
بن عبدالله
(واللفظ له).
حدثنا حجاج بن
محمد. قال: قال
ابن جريج: أخبرني
أبو الزبير ؛
أنه سمع جابر
بن عبدالله يقول:
طلقت خالتي.
فأرادت أن تجد
نخلها. فزجرها
رجل أن تخرج.
فأتت النبي
صلى الله عليه
وسلم فقال:
"بلى.
فجدي نخلك.
فإنك عسى أن
تصدقي أو
تفعلي معروفا".
[ش
(أن تجد نخلها)
الجداد،
بالفتح
والكسر، صرام
النخل، وهو
قطع ثمرتها].
{55}
Bana Muhammed b. Hatim
b. Meymün rivayet etti. (Dediki): Bize Yahya b. Saîd, İbni Cüreyc'den rivayet
etti. H.
Bize Muhammed b. Râfi'de
rivayet etti. (Dediki): Bize Abdurrezzâk rivayet etti. (Dediki): Bize İbni
Cüreyc haber verdi. H.
Bana Harûn b. Abdillâh
dahî rivayet etti. Lâfız onundur. (Dediki): Bize Haccâc b. Muhammed rivayet
etti. (Dediki): İbni Cüreyc şunu söyledi. Bana Ebu'z-Zübeyr haber verdi ki,
Câbir b. Abdillâh'ı şöyle derken işitmiş:
Teyzem boşandı. Bilâhare
hurmasının yemişini devşirmek istedi. Fakat bir adam onu dışarı çıkmaktan
men'etti. bunun üzerine Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'e geldi de:
«Hay hay, sen hurmanın
yemişini devşir; zira belki tesadduk eder yahud bir hayır yaparsın!»
buyurdular.
İzah:
Bu hadîs talâk-ı bâinle
boşanan bir kadının ihtiyacını görmesi içfîı evinden çıkabileceğine delildir.
İmam Mâlik ile Sevrî, Leys, İmam Şâfiî, İmam Ahmed b. Hanbel Ve diğer bâzı
ulemânın mezhepleri budur. Onlara göre talâk-ı bâinle boşanan ve keza vefat
iddeti bekleyen kadınlar gündüzün ihtiyaçları için evlerinden çıkabilirler.
Hanefîler'e göre
talâk-ı bâinle boşanan kadın gece gündüz evinden çıkmaz. Delilleri: «Onları
evlerinden çıkarmayın; kendileri de çıkmasınlar; ancak aşikâr bir kötülük
yaparlarsa o başka!» [Talak 1] âyet-i kerimesidir. Bu âyetteki kötülükten
murâd: Bâzılarına göre zinadır. Zina eden kadın hâdd-i şer'i edilmesi için
evinden çıkarılır. Bir takımları: «Kötülükten murad: Kadının itaatsizliğidir,
İtaatsizlik kadının mesken hakkını ıskat eder; binâenaleyh evinden çıkarılır.»
demişlerdir. Bundan murâd: Kadının pis ağızlı olması ve kötü lâflar
söylemesidir; diyenler de vardır. Hâsılı kötülük hâli müstesna olmak üzere
kadın gece gündüz evinden çıkamaz. Çünkü onun nafakası kocasına âiddir; evinden
çıkmağa ihtiyacı yoktur. fakat vefat iddeti bekleyen kadın gündüzleri evinden
çıkabilir; zîra ona nafaka yoktur. Nafakasını te'mîn için gündüzün dışarı
çıkar. Bu iş bâzan geceye kadar devam edebilir. Onun için gecenin ilk
saatlerine kadar dışarıda kalması caiz görülmüştür. Yalnız geceyi iddetini
beklediği evde geçirmesi şarttır.
Hadis-i şerif, hurma
devşirirken ondan sadaka ve hediyye vermenin ve keza hurma sahibine bunu
yapması için ta'rizde bulunmanın müstehap olduğuna da delildir. Sâir meyveler de
buna kıyas olunabilir.